W(y)kluczenia: Gdzie są dzieci? Dyskusja wokół książki Archiwum zagubionych dzieci Valerii Luiselli

Gośćmi i gościniami interdyscyplinarnych spotkań są autorzy i autorki, twórcy i twórczynie, badacze i badaczki oraz działacze i działaczki, którzy wystąpią w podwójnej roli: czytelników i czytelniczek oraz komentatorów i komentatorek rzeczywistości. Kuratorką cyklu jest Aleksandra Lipczak.

Czytanie powieści Archiwum zagubionych dzieci (Wydawnictwo Pauza) Meksykanki Valerii Luiselli teraz – w Polsce jesienią 2021 roku – to mocne doświadczenie. W chwili, kiedy przez nasz kraj niesie się pytanie „Gdzie są dzieci?”, ukazuje się w polskim przekładzie znakomita powieść, która zadaje podobne pytanie: gdzie są dzieci (i dorośli) z Ameryki Środkowej? Powinni byli znaleźć bezpieczne schronienie w USA, ale zamiast tego są wyrzucani poza granice kraju…

Valeria Luiselli, zanim napisała tę książkę, pracowała jako tłumaczka-wolontariuszka w sądzie dla młodych uchodźców z Ameryki Środkowej, którzy próbowali zalegalizować swój pobyt w Stanach Zjednoczonych. Archiwum zagubionych dzieci nie jest jednak powieścią interwencyjną. To literatura najwyższej próby, gdzie intymna opowieść o patchworkowej rodzinie w kryzysie przeplata się z rozpadem pewnego świata i wartości, które wydawały się być dotąd jego podstawą. Pokazuje też, jak uniwersalne są wzorce przemocy na granicach, która w zachodnim świecie stała się już regułą, nie wyjątkiem.

O tym, jak czyta się dziś Luiselli w Polsce, o sytuacji na wschodniej granicy, bezradności i możliwościach działania oraz o tym, jak właściwie nazwać i mówić o tym, czego jesteśmy obecnie świadkami, porozmawiamy na kolejnym spotkaniu z cyklu W(y)kluczenia. Jego gościnią i gośćmi będą Pamela Bożek – artystka i aktywistka praw człowieka pracująca z uchodźczyniami, Karol Wilczyński – dziennikarz, działacz i współzałożyciel wchodzącej w skład Grupy Granica organizacji Salam Lab, oraz Marcin Żyła – dziennikarz i zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”, który zajmuje się tematyką uchodźców i migracji. Rozmowę poprowadzi Aleksandra Lipczak, kuratorka cyklu W(y)kluczenia.

Wydarzenie odbędzie się w poniedziałek, 8 listopada o godz. 18.00 w Pałacu Potockich w ramach programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.

***

Valeria Luiselli – meksykańska pisarka mieszkającą w Nowym Jorku. Jej powieści i eseje zostały przetłumaczone na ponad dwadzieścia języków. Po polsku ukazały się jej książki: Nieważcy (przeł. Katarzyna Okrasko, 2016) i Historia moich zębów (przeł. Tomasz Pindel, 2017). Za napisaną po angielsku powieść Archiwum zagubionych dzieci (Wydawnictwo Pauza, przeł. Jerzy Kozłowski), która właśnie ukazała się po polsku, była nominowana m.in. do Nagrody Bookera i Międzynarodowej Dublińskiej Nagrody Literackiej.

Pamela Bożek – artystka, aktywistka, feministka. Założycielka i – wraz z Zairą Avtaevą, Zaliną Tavgereevą, Lianą Borczaszvilli, Makką Visengereevą, Khavą Bashanovą, Ajną Malcagovą – członkini projektu-kolektywu Notesy z Łukowa. Wydawczyni i redaktorka współtworzonego przez uchodźczynie i uchodźców w Polsce „Wiza-Vis”, który jest próbą dzielenia przywilejów, udzielania głosu i widzialności grupom marginalizowanym, a także wzajemnego wspierania się obszarów sztuki współczesnej i organizacji pozarządowych. Razem z Alą Savashevich i Iwoną Ogrodzką tworzy nieformalną grupę Bezgraniczna Pomoc, zajmującą się organizacją charytatywnych aukcji sztuki współczesnej wspierających osoby z doświadczeniem migracyjnym i uchodźczym w Polsce. Absolwentka i doktorantka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Karol Wilczyński – dziennikarz i wykładowca. Zajmuje się tematyką migracji przymusowych i islamofobii. Promuje edukację globalną oraz rozwiązania dotyczące integracji cudzoziemców. Współtworzy platformę Salam Lab – jedną z największych stron na temat migracji i praw człowieka w języku polskim. Pisał reportaże m.in. z Syrii, Libanu, Turcji, a ostatnio – pogranicza Białorusi, Litwy i Polski.

Marcin Żyła – dziennikarz, od 2016 roku zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”. Od początku europejskiego kryzysu migracyjnego w 2014 roku zajmuje się tematyką związaną z uchodźcami i migrantami. W „TP” ukazały się, m.in., jego reportaże z Ugandy, zachodniej Afryki, Bliskiego Wschodu, Lampedusy i Bałkanów, a także komentarze oraz rozmowy z badaczami migracji. Pisze również o państwach rozwijających się oraz o zagadnieniach humanitarnych. Prowadzi zajęcia na temat wyzwań współczesnego świata w Instytucie Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego.